Porez na dohodak je dodatni porez na zaradu ili na neku ostvarenu dobit. Predaje se najkasnije do 15. maja tekuće godine, za ostvarenu dobit iz prethodne godine. Ovaj porez nije obavezan za sve koji ostvaruju neku dobit. Obavezan je samo za lica čija dobit prelazi određen neoporezivi iznos, pa se i plaća preko tog iznosa.
Neoporezivi iznos
Za 2018. godinu neoporezivi iznos je 2.375.136 dinara i jednak je trostrukom iznosu prosečne godišnje zarade po zaposlenom, koja je isplaćena u Republici Srbiji u 2017. godini. Na iznos preko toga plaća se porez na dohodak.
Prema definiciji, neoporezivi iznos dohotka je trostruki iznos prosečne godišnje zarade po zaposlenom, koja je isplaćena u Republici Srbiji. Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, prosečna godišnja zarada po zaposlenom u Republici Srbiji, isplaćena u 2017. godini iznosi 791.712 dinara. Na osnovu toga, neoporeziv iznos za 2017. godinu je 2.375.136 dinara.
Lica postaju obveznici poreza na dohodak građana tek kada u tekućoj godini ostvare dohodak trostruko veći od iznosa prosečne mesečne zarade jednog zaposlenog. U obzir se uzima njegova zarada, isplaćena u Republici Srbiji u onoj godini za koju se utvrđuje porez. Glavni uslov je da u toku jedne kalendarske godine ostvari dohodak veći od trostrukog iznosa prosečne godišnje zarade.
Ko plaća porez na dohodak građana
Godišnji porez na dohodak građana plaćaju njegovi obveznici:
- fizička lica koja su ostvarila dohodak veći od neoporezivog iznosa,
- rezidenti, za dohodak ostveren u Republici Srbiji i u inostranstvu,
- nerezidenti, za dohodak ostvaren u Republici Srbiji.
Rezidenti su lica koja imaju prebivalište u Srbiji, kao i lica koja svoju poslovnu delatnost obavljaju na teritoriji Republike Srbije. Rezidenti su takođe i lica koja borave u našoj zemlji 183 dana ili više, u periodu od 12 meseci.
Fizička lica koja idu da rade u inostranstvo postaju rezidenti, ali samo ako ispunjavaju određene uslove, u skladu sa Zakonom. U suprotnom, ne postaju rezidenti. Fizička lica koja idu u inostranstvo na rad u diplomatskom ili konzularnom predstavništvu su rezidenti.
Nerezident je fizičko lice koje ostvaruje dohodak u Republici Srbiji, a ne ispunjava uslove da postane rezident. Obavezan je da podnese poresku prijavu i da plati porez na dohodak građana.
Prihodi za oporezivanje
Prihodi koji spadaju u dohodak, koji se oporezuju i čiji ukupan godišnji zbir predstavlja ukupan godišnji dohodak, su:
- zarade,
- oporeziv prihod od samostalne delatnosti (dobit preduzetnika),
- osnovica kod paušalnog oporezivanja (samo po rešenju Poreske uprave),
- oporeziv prihod od autorskih i srodnih prava, kao i prava industrijske svojine,
- oporeziv prihod od izdavanja pokretnih stvari,
- oporeziv prihod od izdavanja nepokretnosti,
- oporeziv prihod sportista i sportskih stručnjaka,
- svi drugi prihodi, iz člana 85. Zakona.
Konsultujte se sa vašim ovlašćenim knjigovođom o svim detaljima i nedoumicama oko oporezivog prihoda i poreza.
Dohodak za oporezivanje
Dohodak koji se oporezuje je razlika između ukupnog godišnjeg zbira oporezivog prihoda, umanjena za poreze i doprinose na teret primaoca prihoda, i neoporezivog iznosa. To znači da se ukupni prihodi umanjuju za plaćene poreze i doprinose, od čega se oduzima neoporezivi iznos.
Poreska osnovica
Poreska osnovica za porez na dohodak građana može se umanjiti kroz pojedine odbitke. To je, zapravo, razlika između oporezivog dohotka i odbitaka. Odbici na koje obveznik ima pravo mogu biti lični i odbici za izdržavane članove porodice. To su:
- za poreskog obveznika odbitak je 40%, od prosečne godišnje zarade po zaposlenom,
- za izdržavanog člana porodice odbitak je 15%, od prosečne godišnje zarade po zaposlenom.
Važno je naglasiti da kod odbitaka članova porodice postoje neka ograničenja:
- ukupno umanjenje ne može biti veće od 50% dohotka za oporezivanje,
- ako su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, pravo na odbitak može da se ostvari samo za jednog obveznika.
Ako su dva ili više članova porodice obveznici godišnjeg poreza na dohodak građana, samo jedan obveznik, odnosno član porodice koji se izdržava, može da ostvari odbitak po ovom osnovu. Izdržavani članovi porodice su lica koja obveznik poreza na dohodak izdržava i koja čine porodičnu zajednicu. To su:
- maloletna deca ili usvojena deca,
- deca ili usvojena deca na redovnom školovanju ili za vreme nezaposlenosti (ako sa obveznikom žive u domaćinstvu)
- unuci (ako ih roditelji ne izdržavaju i ako sa obveznikom žive u domaćinstvu),
- bračni drug,
- roditelji ili usvojioci.
Poreska stopa
Postoje dve stope godišnjeg poreza na dohodak, koje iznose 10% i 15%. Do iznosa od 4.750.272 dinara plaća se porez 10%, a preko tog iznosa plaća se 15% . To znači sledeće:
- ako obveznik ostvari oporezivi dohodak do šest prosečnih godišnjih plata, platiće porez po stopi od 10% – na iznos do 4.750.272 dinara,
- ukoliko obveznik ima prihod veći od šest prosečnih godišnjih zarada, primeniće se stopa od 15%. U tom slučaju, porez se plaća tako što se do iznosa od 4.750.272 dinara (šest prosečnih godišnjih plata) primenjuje stopa poreza od 10%, a na iznos preko toga plaća se 15%.
Prekršajne i krivične odgovornosti i kazne
Ukoliko se Poreskoj upravi ne podnesu poreske prijave za porez na dohodak, kazne mogu biti novčane i zatvorske. Obveznici se mogu kazniti ukoliko ne predaju prijavu i plate porez u zakonskom roku, ali i ako načine druge prekršaje:
- ne podnsu prijavu,
- uopšte ne podnesu prijavu,
- ako podnesu nepotpisanu prijavu,
- ako poresku prijavu popune netačnim podacima, a ne isprave je u propisanom roku,
- ako podnesu prijavu bez potrebne prateće dokumentacije i dokaza, koji su značajni za utvrđivanje poreza.
Rok za predaju poreske prijave za porez na dohodak građana
Godišnji porez na dohodak građana prijavljuje se nadležnoj Poreskoj upravi, u mestu poslovanja i obavljanja delatnosti, najkasnije do 15. maja tekuće godine. Poreska prijava se prijavljiuje i predaje u elektronskom ili papirnom obliku, na propisanoj poreskoj prijavi PPDG-2R. Ukoliko se predaje elektronski, obveznik mora imati elektronski potpis. Ukoliko prijavu popunjava u papirnom obliku, neophodno je bude potpisana. Mora je lično podneti Poreskoj upravi, a može i ovlastiti poreskog punomoćnika.
