(Mišljenje Ministarstva finansija, br. 011-00-1094/2019-04 od 24.02.2020. god.)
Poreski tretman prometa usluga u slučaju kada obveznik PDV, na osnovu ugovora sa stranim licem čije je sedište u Irskoj i koje se bavi povraćajem PDV stranim putnicima za robu kupljenu u inostranstvu, u ime i za račun tog stranog lica, na osnovu odgovarajuće dokumentacije, izvrši povraćaj PDV fizičkim licima iz Republike Srbije za robu kupljenu u inostranstvu.
U skladu sa Zakonom o porezu na dodatu vrednost (,,Službeni glasnik RS“, br. 84/04, 86/04 − ispravka, 61/05, 61/07, 93/12, 108/13, 68/14 − dr. zakon, 142/14, 83/15 108/16, 113/17, 30/18 i 72/19, u daljem tekstu: Zakon), mesto prometa usluga određuje se u zavisnosti od toga da li se usluge pružaju poreskom obvezniku ili licu koje nije poreski obveznik, u smislu člana 12. Zakona, pri čemu je Zakonom uređeno koja se lica smatraju poreskim obveznicima za svrhu primene pravila za određivanje mesta prometa usluga. U slučaju kada za određivanje mesta prometa usluga koje se pružaju poreskom obvezniku nisu propisani izuzeci od primene načela propisanog članom 12. stav 4. Zakona, mesto prometa usluga određuje se u skladu sa tim načelom. Prema navedenom načelu, tj. prema članu 12. Stav Zakona, mestom prometa usluga koje se vrše poreskom obvezniku smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.
Sa tim u vezi, a u konkretnom slučaju, kada obveznik PDV, na osnovu ugovora sa stranim licem čije je sedište u Irskoj i koje se bavi povraćajem PDV stranim putnicima za robu kupljenu u inostranstvu, u ime i za račun tog stranog lica, na osnovu odgovarajuće dokumentacije, izvrši povraćaj PDV fizičkim licima iz Republike Srbije za robu kupljenu u inostranstvu, reč je o uslugama čije je mesto prometa u inostranstvu u kojem se nalazi sedište primaoca usluge − poreskog obveznika iz člana 12. Zakona. Prema tome, obveznik PDV na naknadu za promet te usluge (iznos provizije) nema obavezu obračunavanja i plaćanja PDV, jer mesto prometa predmetne usluge nije u Republici Srbiji, a po osnovu pružanja predmetne usluge ima pravo na odbitak prethodnog poreza u skladu sa Zakonom.
***
Odredbama člana 3. Zakona propisano je da su predmet oporezivanja PDV isporuka dobara i pružanje usluga (u daljem tekstu: promet dobara i usluga) koje poreski obveznik izvrši u Republici uz naknadu, u okviru obavljanja delatnosti, kao i uvoz dobara u Republiku.
Saglasno odredbi člana 5. stav 1. Zakona, promet usluga, u smislu ovog zakona, su svi poslovi i radnje u okviru obavljanja delatnosti koji nisu promet dobara iz člana 4. ovog zakona. Odredbom člana 12. stav 1. Zakona propisano je da se ovim članom određuje poreski obveznik isključivo za svrhu primene pravila koja se odnose na određivanje mesta prometa usluga.
Saglasno odredbi člana 12. stav 2. Zakona, kada uslugu pruža lice koje je obveznik PDV u skladu sa ovim zakonom, poreskim obveznikom kojem se pruža usluga smatra se:
- svako lice koje obavlja delatnost kao trajnu aktivnost bez obzira na cilj obavljanja te delatnosti;
- pravna lica, državni organi, organi teritorijalne augonomije i lokalne samouprave sa sedištem u Republici;
- strana pravna lica, državni organi, organi teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, registrovani za plaćanje poreza na potrošnju u državi u kojoj imaju sedište.
Prema odredbi stava 4. istog člana Zakona, ako se promet usluga vrši poreskom obvezniku, mestom prometa usluga smatra se mesto u kojem primalac usluga ima sedište ili stalnu poslovnu jedinicu ako se promet usluga vrši stalnoj poslovnoj jedinici koja se ne nalazi u mestu u kojem primalac usluga ima sedište, odnosno mesto u kojem primalac usluga ima prebivalište ili boravište.
Mesto prometa usluge posredovanja koja se pruža poreskom obvezniku, osim usluga posredovanja iz stava 6. tačka 1) ovog člana, određuje se u skladu sa stavom 4. ovog člana (član 12. stav 7. Zakona).
